Pandemia koronawirusa SARS CoV-2 sprawiła, iż został wprowadzony nakaz zakrywania ust oraz nosa w miejscach publicznych. Aktualnie dotyczy to wszystkich budynków, ale maski zalecane są również do stosowania na zewnątrz, jeśli nie możliwe jest utrzymanie dystansu. Wprowadzono też przepisy, które zakazują używania kominów, szalików, chust i przyłbic. Rekomendowane są tylko i wyłącznie maseczki ochronne, które zmniejszają prawdopodobieństwo rozprzestrzeniania się drobnoustrojów. Dostępnych jest wiele maseczek ochronnych różniących się od siebie materiałem wykonania, zastosowanymi filtrami, jak i stopniem ochrony.

Maseczka chirurgiczna

Maseczki chirurgiczne produkowane są z polipropylenu, co ważne są to produkty jednorazowe. Taka maska tworzy barierę pomiędzy błoną śluzową a aerozolem, czyli znajdującymi się w powietrzu cząsteczkami wody. Tworzą się one nawet podczas zwykłej rozmowy, przez kichanie, kaszel czy katar. To właśnie one przyczyniają się do rozprzestrzeniania wirusa. W sprzedaży znajdują się maseczki medyczne dwuwarstwowe, jak i trójwarstwowe. Maseczki medyczne jak sama nazwa mówi, używane są w branży medycznej, na przykład podczas operacji chirurgicznych. Medycy korzystają z masek typu II i IIR. Maski typu IIR wykazują się odpornością na przesiąkanie. Co ważne, jednorazowe maski medyczne nie mogą być noszone przez długi czas, gdyż nabierają wilgoci. Muszą być często wymieniane na nowe. Nie gwarantują one całkowitej szczelności, gdyż są luźno dopasowane do twarzy. Należy też pamiętać, że zabezpieczają jedynie przed większymi cząsteczkami aerozoli i nie dają całkowitej ochrony przed wirusem. Wysokiej jakości maseczki chirurgiczne dla dorosłych, jak i dzieci oferuje firma TWplast.

Normy dla maseczek chirurgicznych

Maseczki chirurgiczne są wykorzystywane przez służby medyczne, a więc muszą one spełniać obowiązującą w UE normę PN-EN 14683. Norma ta określa między innymi skuteczność w filtracji bateryjnej oraz odporność na przesiąkanie materiału. Maseczki medyczne dzieli się na 3 rodzaje:

• Maseczka Typu I przesiąkalna i zapewniająca skuteczność filtracji do 95 procent,
• Maseczka Typu II przesiąkalna i zapewniająca skuteczność filtracji do 98 procent,
• Maseczka Typu IIR nieprzesiąkalna i zapewniająca skuteczność filtracji do 98 procent.

Ponadto, maseczka chirurgiczna musi mieć deklarację zgodności z przepisami zawartymi w rozporządzeniu UE 2016/425 i oznakowanie CE, a więc deklarację producenta dotyczącą tego, że jego produkt został dobrze przebadany i jest bezpieczny dla człowieka oraz środowiska.

Półmaski filtrujące, czyli maski medyczne FFP3 i N95

Półmaski służą do zatrzymania pyłów i aerozoli znajdujących się powietrzu. Są one produkowane z materiałów o gęstym splocie, ponadto zostały wyposażone w filtry oczyszczające. Na rynku dostępne są produkty do jednorazowego, jak i wielorazowego użytku. Modele jednorazowe mają oznaczenie NR i można je nosić do maksymalnie 8 godzin. Produkty wielorazowe są oznaczone literę R i w nich należy pamiętać o regularnej wymianie filtra. Powinna się go wymieniać minimum co 28 dni. Tego rodzaju półmaski dzieli się na 3 klasy: FFP1 (słaba skuteczność), FFP2 (średnia skuteczność) oraz FFP3 (wysoka skuteczność). Produkty te różnią się od siebie granicą maksymalnego przecieku wewnętrznego. Jest to nieszczelność pojawiająca się przez niedokładne przyleganie maski do skóry i przepuszczanie powietrza przez zawór wydechowy. Jeśli chodzi o model FFP1, granica maksymalnego przecieku wewnętrznego wynosi 25%, dla maski FFP2 jest to 11%, a dla produktu FFP3 to jedynie 5%. O klasie skuteczności filtracyjnej świadczą natomiast oznaczenia P1, P2, P3. Półmaski filtrujące ma w swojej ofercie TWplast. Są one dostępne w kolorze białym i czarnym, pakowane do kartoników w różnej ilości sztuk (2,3,5,10,20).

• Półmaski filtrujące typu FFP1 – ≥ 1 μm
• Półmaski filtrujące typu FFP2 – 0,5 ÷ 1 μm
• Półmaski filtrujące typu FFP3 – 0,3 ÷ 0,5 μm

Maseczki bawełnianie a rekomendacje WHO

Oprócz masek chirurgicznych i półmasek, na rynku znajdują się jeszcze maseczki materiałowe. Mają one także pełnić funkcję przeciwwirusową i ochronną. Są one popularna zwłaszcza z uwagi na to, że to produkty wielokrotnego użytku. Najczęściej są one wykonywane z bawełny, ponadto można je wykonać nawet samodzielnie. Według zaleceń WHO takie modele powinny składać się jednak z trzech warstw. Pierwszą z nich powinna być warstwa wewnętrzna, wykonane z materiału hydrofilowego, czyli dobrze pochłaniającego wilgoć. Może być to bawełna. Warstwą środkową powinna stanowić kolejny materiał lub wkładka z tkaniny polipropylenowej, która będzie pełniła funkcję filtra. Jeśli chodzi o warstwę zewnętrzną maski, polecane jest tutaj zastosowanie tkaniny hydrofobowej, która będzie odpychała kropelki i zmniejszała przenikanie wilgoci. W tej roli sprawdzi się materiał syntetyczny. Może być to poliester, jak i połączenie poliestru z bawełną. Maseczki bawełniane są barierą fizyczną pomiędzy błonami śluzowymi a czynnikami zewnętrznymi. Takie produkty można wykorzystywać wiele razy. Po użyciu maseczki należy ją wyprać ręcznie lub w pralne w gorącej wodzie (60 stopni) z dodatkiem płynu czy proszku do prania.

Maseczka z tkaniny i jej skuteczność

Maseczki z tkaniny robione są przeważnie z podszytej flizeliną bawełny. Tak samo, jak maski chirurgiczne ich celem jest stworzenie bariery między aerozolem z wirusem a błoną śluzową. Należy jednak wiedzieć, że ich używanie nie jest zalecane. Takie produkty to maski niemedyczne, a co za tym idzie, nie muszą one spełniać żadnych norm. Poszczególne modele dostępne w sprzedaży różnią się krojem, grubością i gęstością splotu. Wszelkie te czynniki mają bezpośredni wpływ na ich skuteczność działania. Najlepszym rozwiązaniem jest więc zakup jedynie maseczek medycznych czy też półmasek filtrujących.

W jaki sposób prawidłowo korzystać z maseczki?

1. Przed nałożeniem maseczki na twarz dokładnie myjemy ręce wodą z mydłem albo dezynfekujemy je żelem czy płynem do dezynfekcji.

2. Dokładnie nakładamy maskę na twarz w taki sposób, aby zakryła dobrze usta, nos i podbródek. Rozkładamy maseczkę, musi ona jak najbardziej przylegać do skóry. Istotne jest to, aby pomiędzy twarzą a maskę nie było jakichkolwiek przerw.

3. Wiele modeli ma blaszki wszyte w górną część maski. Jej środek powinien znaleźć się w okolicy nosa.

4. Podczas użytkowania maski nie powinniśmy jej nigdy dotykać, gdyż mogą się na niej znajdować groźne wirusy i bakterie. W przypadku jej dotknięcia należy jak najszybciej zdezynfekować czy umyć dokładnie ręce.

5. Kiedy maseczka zrobi się wilgotna, powinniśmy od razu wymienić ją na nową.

6. Maseczki jednorazowe po użyciu powinny być wyrzucone. Nigdy nie należy ich zakładać kolejnego razu.

7. Maseczkę powinniśmy ściągać bez dotykania jej przedniej części. Chwytamy ją za gumki, ściągamy i wyrzucamy do zamykanego kosza czy też wkładamy do siateczki, jeśli jest to model wielorazowy. W przypadku modelu wiązanego postępujemy tak samo. Najpierw rozwiązujemy ją z tyłu głowy i chwytając za sznurki umieszczamy w koszu.

Noszenie masek antywirusowych w czasie pandemii- rekomendacje WHO

Światowa Organizacja Zdrowia wydała dokładne rekomendacje dotyczące sposobu korzystania z masek ochronnych w związku z zagrożeniem wirusem SARS- CoV 2. Do tych najważniejszych należą:

• noszenie masek ochronnych musi być jednym z kilku ważnych środków bezpieczeństwa. Oprócz nich, należy pamiętać o utrzymywaniu dystansu społecznego, jak i częstym myciu oraz dezynfekcji rąk.
• osoby korzystające z masek musza pamiętać, w jaki sposób prawidłowo je zakładać, nosić, oraz ściągać.
• maski muszą nosić wszystkie osoby, które zauważyły u siebie niepokojące objawy (kaszel, kichanie), ale też osoby zdrowe, które mogą przechodzić zarażenie SARS-CoV 2 w sposób bezobjawowy.

Czy maski antywirusowe są faktycznie skuteczne?

Tak, ale tylko i wyłącznie wtedy, jeśli będą one prawidłowo noszone. Istotne jest więc to, aby zawsze przestrzegać zaleceń ich zakładania, zdejmowania oraz wyrzucania. Podczas użytkowania maski musi ona ściśle przylegać do twarzy, nie może być zsunięta pod noc czy na podróbek, gdyż wtedy nie zapewni nam żadnej ochrony.